Газар зүй. Тус муж нь Оросын Ази хэсэгт, Баруун Сибирийн тал нутгийн зүүн өмнөд хэсэгт байрладаг. Оросын дараах бүс нутгуудтай хиллэдэг: Омск, Тюмень, Кемерово, Новосибирск муж, Ханты-Мансигийн автономит тойрог, Красноярскийн хязгаар.
Хойноос өмнөд зүг рүү 600 км, баруунаас зүүн зүг рүү 780 км үргэлжилсэн нутаг дэвсгэртэй. Талбай – 314 391 км². Нутаг дэвсгэрийн ихэнх хэсгийн нэвтрэхэд хэцүү тайгын бүс эзэлдэг.
Уур амьсгал. Чийглэг уур амьсгалтай, өмнөд хэсгээрээ эх газрын, хойд хэсгээрээ субарктик уур амьсгал.
Температур
-5 … -25˚C өвөл
+10 … +25˚C зун
Хүн ам
Эдийн засаг. Үндсэн салбарууд: нүүрсустөрөгчийн түүхий эдийн олборлолт ба анхан шатны боловсруулалт, хөдөө аж ахуйн цогцолбор. Нанотехнологи, биотехнологи, мэдээллийн технологи гэх мэт шинэ эдийн засгийн чиглэлүүд идэвхтэй хөгжиж байгаа.
Тээвэр зуучлал
- Тус мужийн нутаг дэвсгэрээр холбооны автозам (М53) болон орон нутгийн автозамууд (Р398, Р399, Р400) явдаг. Хойд Урал ба Баруун Сибирийн хотуудыг холбох ёстой Хойд өргөргийн хурдны зам автозам баригдаж байгаа.
- Томск хотын «Томск-1» төмөр замын төв вокзал.
- «Богашёво» олон улсын нисэх онгоцны буудал. Бүс нутгийн нийслэл Томск хотоос зүүн өмнөд чиглэлд 14 км зайд байрладаг.
Дурсгалт газрууд
- Семилуженский казакийн хотхон нь 17-р зуунд казакийн застав байрлаж байсан газар байрладаг. Нутгийн оршин суугч Владимир Ильин өөрийн гараар тухайн үеийн бүх барилгыг сэргээн босгосон: цайзын хана, хонхтой цамхаг, модон байшин, сүм, төмрийн дархны газар, худаг, их буу, мөн тариачдын гэр ахуйн эд зүйлс. Тус хотхонд казакуудын суурин газрын архитектур болон Оросын ард түмний уламжлалыг танилцуулах аялал, мөн олон төрлийн мастер анги, хуримын ёслол, ардын урлагийн наадам зохион байгуулдаг.
- Мирное нуур – Томск мужийн хамгийн том нуур. Нуурын эзлэх талбай нь 18 км² гаруй байдаг бол доод гүн нь 4 м байдаг. Тус нуур нь бүх талаасаа намаг, тайгаар хүрээлэгдсэн. Эрэг хэсгээр нь эрдэст рашаан байдаг, амрахад зориулсан эргийн тохижуулалт хийж, загасчлах газар гаргасан байдаг. Энд сиг, рипус зэрэг ховор загас тааралддаг.
- Васюганы намаг – дэлхийн уур амьсгалын зохицуулалтад оролцдог дэлхийн хамгийн том намгийн систем. Ойролцоогоор 10 мянган жилийн өмнө үүссэн. Системийн эзлэх талбай нь 53 мянга гаруй км² бөгөөд жил тутам 8 км²-аар өсдөг. Энд хүлрийн дэлхийн хамгийн том ордуудын нэг байрладаг.
Нийслэл – 1604 онд үүсгэн байгуулагдсан Томск хот. Өнөөдөр тус хот нь шинжлэх ухааны салбаруудыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн Оросын томоохон шинжлэх ухаан, боловсролын төвүүдийн нэг юм. «Азийн том хотуудын сүлжээ» холбооны гишүүн.
Хүн ам
Хэдэн арван зугаа цэнгэлийн төв, кинотеатр, 8 театр, орган хөгжмийн танхим бүхий филармони, шөнийн клуб, 30 гаруй музей, одон орон судлах төв байдаг.
