Khi học tiếng Nga, điều quan trọng không chỉ là học từ vựng và các quy tắc, mà còn phải nắm vững những nét tinh tế của phép xã giao. Khía cạnh học tập này bao gồm các quy tắc ứng xử khi nói, các công thức giao tiếp để chào hỏi, nói lời tạm biệt, đưa ra yêu cầu và xưng hô. Biết được kiến thức về những đặc điểm này giúp người nước ngoài hiểu rõ hơn về người nói tiếng Nga, tránh những tình huống khó xử và xây dựng các mối quan hệ thân thiện và chuyên nghiệp.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ xem xét một số đặc điểm của phép xã giao khi nói tiếng Nga và tiếng Việt và đưa ra những lời khuyên hữu ích để giúp sinh viên Việt Nam cảm thấy thoải mái trong môi trường nói tiếng Nga.
Xưng hô
Người Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn khi xưng hô bằng tiếng Nga. Ở Nga, để thể hiện thái độ tôn trọng với người lớn tuổi hơn về tuổi tác, chức vụ, người có chức vụ, họ xưng hô bằng tên và tên đệm. Theo quy định, học sinh, sinh viên Việt Nam không gọi tên hoặc họ của giáo viên, họ bắt đầu cuộc đối thoại bằng cách xưng hô bằng chức danh hoặc nghề nghiệp, điều này mâu thuẫn với chuẩn mực của phép xã giao khi nói chuyện của người Nga.
Bạn không nên cảm thấy ngại ngùng khi gọi giáo viên bằng tên và tên đệm, ví dụ: “Anna Ivanovna! Vui lòng giúp chúng em với!” Hãy chắc chắn rằng bạn thể hiện đủ sự tôn trọng đối với giáo viên của mình. Bạn có thể gọi một người bạn chỉ bằng tên của họ.
Cách xưng hô “вы” (bằng với “you” trong tiếng anh) cũng thể hiện sự lịch sự và tôn trọng đối với người đối thoại. Nó được sử dụng trong giao tiếp với người lớn tuổi, khi xưng hô với người lạ hoặc người không quen và trong các bối cảnh chính thức. Nếu “вы” giữ khoảng cách tôn trọng, thì cách xưng hô “ты” (cũng bằng với “you” trong tiếng anh nhưng ít trang trọng hơn) sẽ đưa mọi người lại gần nhau hơn. Hình thức “ты” được coi là thoải mái, phù hợp với giao tiếp không chính thức. “Ты” được sử dụng trong mối quan hệ với những người quen biết tốt, bạn bè, họ hàng hoặc trẻ em.
Ghi nhớ và phát âm đúng tên của người đối thoại là một trong những bí quyết xây dựng một mối quan hệ thân thiện.
Chào hỏi và tạm biệt
Trong tiếng Nga, lời chào rất đa dạng: Zdravstvuy, Zdravstvuyte, Zdorovo, Privet, Privetstvuyu vas. Zdravstvuyte! – đây là lời chào phổ biến nhất và phù hợp trong mọi môi trường. Nếu bạn không chắc chắn nên gọi một người là "ты" hay "вы", hãy sử dụng lời chào trung lập: Dobroye utro - Chào buổi sáng, Dobryi den - Chào buổi trưa, Dobryi vecher - Chào buổi tối
Trong giới trẻ rất phổ biến lời chào Privet! vì nó thể hiện thái độ thoải mái và thân thiện.
Nói lời tạm biệt ở Nga cũng có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau. Phổ biến nhất là Do svidaniya, chúng ta có thể nói với bất kỳ người nào trong bất kỳ tình huống nào. Bạn bè thân thiết và người quen thường nói Poka, và khi nói lời tạm biệt, bạn có thể nói Vsego dobrogo! Vsego khoroshego! Nếu chúng ta muốn nói rằng cuộc gặp gỡ của chúng ta sẽ diễn ra trong tương lai gần, chúng ta có thể nói: Do vstrechi, Do zavtra, Uvidimsya zavtra.
Hãy cẩn thận với từ Proshay! Nó có nghĩa là tạm biệt trong một thời gian dài hoặc mãi mãi.
Đọc lại các cụm từ chào hỏi và tạm biệt thành tiếng mỗi ngày. Điều này sẽ giúp bạn ghi nhớ chúng và cải thiện cách phát âm của mình.
Mỗi nền văn hóa có những đặc thù và truyền thống riêng trong nghi thức giao tiếp. Các quy tắc giao tiếp giữa người Nga và người Việt Nam tương tự nhau ở nhiều khía cạnh, nhưng cũng có những khác biệt có thể gây khó khăn cho giao tiếp trong một số tình huống nhất định.
Lòng biết ơn
Một nét đặc trưng khác của văn hóa Nga là lòng biết ơn, một cách thể hiện sự trân trọng đối với sự giúp đỡ, sự chú ý của ai đó.
Từ được sử dụng thường xuyên nhất là Spasibo. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các câu khác, ví dụ: Bolshoye spasibo, Blagodaryu, Ya vam ochen blagodaren, Ya vam ochen priznatelen, Primite moyu blagodarnost, Vy ochen lyubezny (vnimatel'ny). Lời cảm ơn nên được đáp lại: Pozhaluysta, Ne za chto, Ne stoit blagodarnosti, Mne bylo ochen priyatno pomoch vam.
Người Nga thường bày tỏ lòng biết ơn với sự ấm áp và tình cảm đặc biệt. Hãy tưởng tượng rằng bạn đã dành cả ngày để giúp một người bạn chuyển nhà. Vào cuối ngày, cả hai bạn đều cảm thấy nhẹ nhõm vô cùng. Vào khoảnh khắc đó, người bạn của bạn chân thành nói với bạn rằng, "Cảm ơn bạn rất nhiều, mình không thể làm được nếu không có bạn!"
Đừng ngần ngại cảm ơn bất kỳ điều nhỏ nhặt nào: một ân huệ nhỏ, lời chúc mừng, lời chúc, lời khen, quà tặng. Điều này tạo ra bầu không khí tích cực và củng cố mối quan hệ với người bản ngữ và giáo viên.
