چرا روسیه برای دانشجویان و پژوهشگران جوان از سرتاسر جهان جذاب است؟ مزایای دانشجویان امروزی چیست؟ رویکرد روسیه نسبت به آموزش چگونه است؟ چه ویژگیهایی برای ساخت یک کارنامه علمی موفق ضروری هستند؟ مهمان این بخش از HED-مردم، مهدی بساطی پناه از ایران، استاد ارشد مدرسه عالی مهندسی انرژی دانشگاه پلیتکنیک سنپترزبورگ و برنده المپیاد بینالمللی Open Doors به این سوالات پاسخ خواهد داد.
دانشمند جوان در روسیه: رازهای موفقیت


فرصتهای بیپایان
روسیه کشوری با میراث عظیم در زمینه مهندسی انرژی، به ویژه در حوزه نیروگاهها می باشد. و در ترکیب با محیط پویای آکادمیک، افرادی را که عمیقا به این موضوعات علاقهمند هستند جذب می کند.
جذابیت تحصیل در روسیه نه تنها در دستاوردهای تاریخی آن، بلکه در تمایل به نوآوری و پیشرفت فناوری نهفته است. مؤسسات روسی در خط مقدم تحقیقات در زمینه انرژی قرار دارند و من بسیار مشتاق بودم از این ثروت دانش بهرهمند شوم. چشمانداز همکاری با متخصصان در این زمینه و دسترسی به تجهیزات تحقیقاتی مدرن نیز قطعاً جذاب به نظر می رسید.
در مورد دانشگاه پلیتکنیک می توان گفت که، اولاً هیئت علمی آن از متخصصان برجسته در حوزه انرژی تشکیل شده است. علاوه بر این، دانشگاه پلیتکنیک یک محیط آموزشی بینالمللی و چندفرهنگی ایجاد کرده است که همکاری و تبادل ایدهها میان دانشجویان از کشورهای مختلف را تسهیل میکند. در نهایت، موقعیت استراتژیک دانشگاه در روسیه با دسترسی به تأسیسات انرژی کلیدی و واحدهای صنعتی، فرصتهای بیسابقهای برای تحقیقات عملی و بهکارگیری نتایج تحصیل من در دنیای واقعی فراهم آورده بود.
اولین تجربهها
زمانی که برای اولین بار به روسیه آمدم، احساس نگرانی، کنجکاوی و کمی اضطراب داشتم. این یک گام جدی بود – مهاجرت به کشوری جدید با فرهنگ و زبان خاص خود. اما از سوی دیگر، من مشتاق بودم تا در تاریخ غنی و محیط علمی روسیه غوطهور شوم. تنوع فرهنگی و زیبایی معماری سنپترزبورگ تأثیر عمیقی بر من گذاشت. شکوه شهر با ساختمانهای تاریخی و کانالهای زیبا، پسزمینهای جذاب برای تحصیلم فراهم کرده بود.
اولین تجربههای من از پلیتکنیک با حس احترام و هیجان همراه بود. خود دانشگاه من را بسیار تحت تأثیر قرار داد، اینجا مدرنترین تجهیزات وجود داشت و جو علمی پرجنبوجوشی داشت. فوراً متوجه تعهد راسخ دانشگاه به توسعه نوآوریها و تحقیقات علمی شدم.
دربارهٔ حرفهٔ پژوهشگر
رسالهٔ دکتری من به بهبود و بهینهسازی توربینها، که یکی از اجزای حیاتی در صنایع مختلف هستند، اختصاص داشت. هدف اصلی این تحقیق توسعه استراتژیهای نوآورانه برای افزایش کارایی و بهرهوری توربینها بود. این بهبودها کاربردهای وسیعی دارند و نه تنها برای نیروگاههای سنتی، بلکه برای نیروگاههای هستهای نیز مفید هستند، علاوه بر این، در صنایعی مانند نفت و گاز و هوافضا که در آنها توربینها نقش کلیدی ایفا میکنند، قابل استفادهاند.
در طول تحقیقاتم، به مطالعهٔ تکنولوژیهای پیشرفته پرداختم و رویکردهای جدیدی برای طراحی و بهرهبرداری از توربینها را بررسی کردم. تحلیل دقیق و جزئی باعث شد تا عوامل کلیدی که میتوانند بهرهوری و اطمینان توربینها را به طور قابل توجهی افزایش دهند شناسایی کنم. نتیجهٔ این تحقیق، توصیهها و راهحلهای عملی بود که میتوانند در شرایط واقعی به کار گرفته شوند.
علاوه بر این، من به همراه همکارانم مدارس تابستانی و زمستانی را سازماندهی کرده و تورهای بازدید از تأسیسات صنعتی مختلف را برگزار نمودیم. از جمله این بازدیدها، بازدید از نیروگاه هستهای لنینگراد و کارخانهها و شرکتهای معروف روسی مانند «ماشینهای قدرت»، «هلدینگ REP»، ЦКТИ، ODK و «گازپروم» بود. این تورها به دانشجویان این امکان را میدهند که دیدگاه ارزشمندی از صنعت انرژی در دنیای واقعی کسب کرده و تجربه عملی در فرآیند آموزش به دست آورند.
تصمیم من برای شروع کار بر روی رساله دکتری در روسیه ناشی از ترکیب اهداف آکادمیک و حرفهای بود.
دربارهٔ دانشجویان امروزی
من معتقدم که سطح مشارکت دانشجویان امروزی در فرآیند آموزشی به طور قابل توجهی تغییر کرده است. یکی از مهمترین تغییرات، افزایش یکپارچگی فناوریها و منابع دیجیتال در فرآیند یادگیری است. دانشجویان امروزی به حجم عظیمی از اطلاعات و ابزارهای آنلاین دسترسی دارند که میتواند تجربه آموزشی آنها را بهبود بخشد. این امر به رویکردی مستقلتر و خودکفاتر در آموزش منجر شده است. امروزه دانشجویان به طور فعال به دنبال فرصتهایی برای مشارکت در پروژههای عملی، بحثها و به کارگیری دانش خود در دنیای واقعی هستند. آنها به آموزش مبتنی بر تجربه ارزش میدهند و احتمال بیشتری دارند که موفق شوند اگر بتوانند اهمیت عملی تحقیقات خود را ببینند.
در رویکردهای آموزشی دانشجویان در روسیه و ایران برخی تفاوتها وجود دارد. یکی از جنبههای برجسته، تأکید بر عمق دانش و تخصصگرایی در روسیه است. دانشجویان اغلب تعهد زیادی به رشتههای انتخابی خود نشان میدهند که این امر در تلاش آنها برای انجام تحقیقات عمیق و دستیابی به دستاوردهای علمی مشهود است.

چگونه به موفقیت در علم دست یابیم؟
موفقیت اغلب به ترکیب بسیاری از ویژگیها و خصوصیات بستگی دارد. با این حال، اگر بخواهم همه را در سه ویژگی کلیدی خلاصه کنم، اینها خواهند بود:
- کنجکاوی. کنجکاوی سیریناپذیر که اجازه میدهد ناشناختهها را کاوش کرده، سوال بپرسیم و به دنبال پاسخها بگردیم، از اهمیت بالایی برخوردار است. کنجکاوی نیروی محرکه تحقیقات نوآورانه و ابداعات است.
- استقامت. مسیر یک دانشجو یا پژوهشگر جوان میتواند دشوار باشد و پر از شکستها و موانع. تابآوری و توانایی غلبه بر سختیها برای پشت سر گذاشتن دوران سخت و گسترش مرزهای دانش بسیار حائز اهمیت است.
- همکاری. محیط علمی امروزی با سطح بالایی از همکاری مشخص میشود. باز بودن، توانایی ارزیابی دیدگاههای مختلف و کار مؤثر در تیم، ویژگیهای بسیار مهمی هستند. پژوهشگران میتوانند با همکاری یکدیگر دستاوردهای قابل توجهتری داشته و مشکلات پیچیده جهانی را حل کنند.
این ویژگیها، اگر پرورش یابند و بهبود یابند، میتوانند به دانشجویان و پژوهشگران جوان کمک کنند تا در فعالیتهای علمی و پژوهشی خود به موفقیتهای چشمگیری دست یابند.

دربارهٔ برنامههای آینده
در آینده، میخواهم مسیر خود را در حوزهٔ آکادمیک و پژوهشی ادامه دهم. در حال حاضر، بهعنوان استاد ارشد، از تدریس و کار با دانشجویان – چه در کلاس درس و چه خارج از آن، از جمله راهنمایی پایاننامهها و پروژهها – لذت زیادی میبرم. هدف نزدیک من دستیابی به سمت دانشیاری و سپس استادتمامی است، که این امکان را برایم فراهم میکند تا مسئولیتهای بیشتری بر عهده بگیرم و در پروژههای پژوهشی پیشرفته مشارکت داشته باشم.
علاوه بر این، قصد دارم دامنه تحقیقات خود را گسترش دهم و بهطور عمیقتری در زمینه مهندسی انرژی، فناوریهای توربین و راهحلهای انرژی پایدار فعالیت کنم. همکاری با کارشناسان، چه در روسیه و چه در سطح بینالمللی، برای من یک اولویت است، زیرا موجب تبادل غنی ایدهها و دیدگاهها میشود.