علاقه به روسیه، زبان و فرهنگ روسی درجمهوری اسلامی ایران هر سال رو به افزایش است. تحکیم روابط اقتصادی میان ایران و روسیه و همچنین افزایش چشمگیر گردشگران ایرانی در روسیه و همچنین گردشگران روس در ایران تاثیر زیادی بر این موضوع داشته است.
در حال حاضر مراکز و مدارس زبان زیادی در ایران وجود دارند که در زمینه آموزش و تدریس زبان روسی فعالیت میکنند. گروههای زبان و ادبیات روسی در 12 دانشگاه ایران وجود دارند.
لیلیا ولادیمیروونا ووتینوا، نماینده روسساترودنیچستوا در جمهوری اسلامی ایران، درباره گسترش زبان و فرهنگ روسی در میان ایرانیان با ما گفتگو کردهاند.
لیلیا ولادیمیروونا ووتینوا، نماینده روسساترودنیچستوا در جمهوری اسلامی ایران
زبان روسی در ایران
در حال حاضر، تعداد تقریبی افرادی که در جمهوری اسلامی ایران به‌نحوی زبان روسی را می‌دانند، بیش از ۵۰۰۰ نفر است (شامل هم‌میهنان و فرزندان ازدواج‌های مختلط). تعداد ایرانیانی که به یادگیری زبان روسی می‌پردازند، همچنان در حال افزایش است. به‌عنوان مثال، در گروه زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، تعداد دانشجویانی که زبان روسی را می‌آموزند، در پنج سال گذشته بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس آخرین برآوردها، تعداد ایرانیانی که برای اهداف حرفه‌ای زبان روسی می‌آموزند نیز بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافته است.
در حال حاضر، به دلیل نبود «خانه روسی» در ایران، نمایندگی فدراسیون روسیه دوره‌های آموزش زبان روسی را برگزار نمی‌کند. با این حال، مراکز تخصصی زیر برای آموزش زبان روسی در بستر دانشگاهی در کشور فعال هستند:
مرکز آموزش زبان روسی در دانشگاه الزهرا بر پایه مؤسسه دولتی زبان روسی آ.س. پوشکین («مؤسسه پوشکین»)،
مرکز «روسکی میر» دانشگاه تهران،
دفتر «روسکی میر» دانشگاه گیلان،
دفتر «روسکی میر» دانشگاه تربیت مدرس،
مرکز زبان روسی در دانشگاه شهید باهنر کرمان (با حمایت دانشگاه دولتی زبانشناسی نیژنی نووگوراد)،
مرکز آموزشی «رازی-لومونوسف» در دانشگاه شهید بهشتی (با حمایت دانشگاه دولتی مسکو)،
مرکز آموزش زبان روسی (دانشکده مقدماتی دانشگاه فدرال کازان) در تهران،
مرکز زبان روسی «لومونوسف» در دانشگاه فردوسی مشهد.
این مراکز برای همه علاقه‌مندان به زبان و فرهنگ روسی در دسترس هستند.
نمایندگی روسیه در ایران با گروههای زبان روسی دانشگاههای ایران در ارتباط است و هر سال فهرستی از منابع آموزشی و ادبیات روسی را برای آن‌ها ارسال می‌کند تا نیازهای مربوط به تهیه این منابع مشخص شود.
روسساترودنیچستوا به‌طور منظم دوره‌های ارتقاء سطح مهارت برای مدرسان زبان روسی به‌عنوان زبان خارجی برگزار می‌کند. نمایندگی روسیه در ایران اطلاعات مربوط به این دوره‌ها را منتشر می‌کند و پس از دریافت درخواست‌ها، افراد مناسب را برای شرکت در این دوره‌ها انتخاب می‌نماید. ما همچنین با مدرسان ایرانی زبان روسی به‌عنوان زبان خارجی در ارتباط هستیم.
رویدادها و مسابقات موضوعی
نمایندگی روسساترودنیچستوا در ایران به‌طور منظم رویدادها و مسابقات موضوعی‌ای برگزار می‌کند که هدف آن‌ها ترویج زبان و فرهنگ روسی است. به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴ درس ویژه‌ای با عنوان «رازهای زبان روسی» در دانشگاه اصفهان برگزار شد. همچنین در قالب «هفته زبان روسی در ایران» رویدادهایی چون مسابقه دکلمه شعر شاعران روس، مسابقه ترجمه ادبی آثار کلاسیک ادبیات روس به زبان فارسی، و مسابقه دکلمه به مناسبت ۱۳۵مین سالگرد تولد آنا آخماتوا در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
از دیگر برنامه‌ها می‌توان به شب ادبی اختصاص‌یافته به آثار فئودور داستایوفسکی، مسابقه «رویای خود را تعریف کن» به زبان روسی در شبکه‌های اجتماعی نمایندگی، رویداد جامع «افسانه زمستانی» به مناسبت جشن سال نو روسی، و نشست مربوط به روز خانواده، عشق و وفاداری اشاره کرد.
در سال جاری، مسابقه ویدیویی به زبان روسی با عنوان «روسیه از نگاه ایرانیان و ایران از نگاه روس‌ها» برگزار شده است. افزون بر آن، رویدادی درباره آشنایی ایرانیان با سنت‌های جشن ماسلنیتسا در روسیه، مسابقه نمایشنامه‌خوانی با اقتباس از آثار الکساندر پوشکین، مسابقه دکلمه با عنوان «قلب تپنده زمین – مادر»، و مسابقه شعر به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی بزرگ با عنوان «سطرهایی سوخته از آتش جنگ» برگزار شده‌اند.
بسیاری از این رویدادها با همکاری گروههای زبان و ادبیات روسی دانشگاههای ایران برگزار می‌شود تا علاقه‌مندی دانشجویان به زبان و فرهنگ روسی تقویت شود. برندگان و نفرات برتر این مسابقات جوایز ارزنده‌ای از جمله امتیاز مثبت در فرآیند پذیرش دانشگاههای روسیه در قالب سهمیه دولت فدراسیون روسیه دریافت میکنند.
عشق به کار خود – راهی به سوی موفقیت
از سال ۲۰۲۳، دولت فدراسیون روسیه سهمیه‌ای شامل ۳۰۰ جایگاه آموزشی رایگان برای تحصیل شهروندان جمهوری اسلامی ایران در دانشگاههای روسیه اختصاص داده است. در حال حاضر، در میان داوطلبان ایرانی، رشته‌های پزشکی و علوم فیزیکی-ریاضی بیشترین تقاضا را دارند.
به داوطلبانی که قصد ادامه تحصیل در روسیه را دارند، پیش از هر چیز توصیه می‌شود هنگام انتخاب رشته تحصیلی، خواسته‌ها و توانایی‌های واقعی خود را ملاک قرار دهند و تحت فشار استانداردهای اجتماعی تصمیم نگیرند. در غیر این صورت، ممکن است فردی که در زمینه کامپیوتر مهارت بالایی دارد، وارد رشته پزشکی شود؛ یا کسی که به زبانشناسی علاقه‌مند است، رشته فناوری اطلاعات را انتخاب کند.
باید به یاد داشت که انسان تنها زمانی می‌تواند به‌طور کامل توانایی‌های ذهنی و خلاقانه خود را شکوفا کند که در حال انجام کاری باشد که به آن عشق می‌ورزد!
نماینده روسساترودنیچستوا در جمهوریاسلامی ایران
در سال ۲۰۲۵، افتتاح مرکز علمی و فرهنگی روسیه («خانه روسی») در ایران از سوی روسساترودنیچستوا در دستور کار قرار گرفته است. آغاز به‌کار کامل این مرکز نقش مهمی در گسترش فعالیت‌های فرهنگی-آموزشی در زمینه ترویج زبان و فرهنگ روسی در جمهوری اسلامی ایران ایفا خواهد کرد.
۳۰.۰۴.۲۰۲۵
